Metaverse terimi birinci kere 30 yıl evvel müellif Neal Stephenson tarafından ortaya atılmıştı. Bu kurguyu gerçeğe dönüştürecek tahminen en gözü pek adım Aralık 2021’de Facebook’un çatı şirketinin ismini Meta olarak değiştirmesiyle geldi.
Şirketler birer birer metaverse evreninden “arsalar” satın aldı, Nike üzere spor markaları sanal spor ayakkabıları tasarlamaya ve satmaya başladı. Hayatımızı kökten değiştiren pandemiyle birlikte klasik ofis sistemi kıymetli bir darbe aldı. Halihazırda 9’dan 5’e çalışma nizamından ve klâsik ofis kavramından uzaklaşıyoruz. Toplantılar sanallaştı, çalışma hayatı hibrit formda sürüyor. BBC Türkçe‘de yer alan analize nazaran ise günlük işe gidip gelme rutininin gelecekte (sanal) bir gerçeklik haline gelmesi için muhtemelen uzun yıllar geçmesi gerekecek.
Metaverse için yazılım üreten Improbable firmasının CEO’su ve Sanal Toplum (Virtual Society) kitabının muharriri Herman Narula, Meta CEO’su Mark Zuckerberg‘ün metaverse vizyonunu ikna edici bulmuyor.
Stanford Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırma, sanal gerçeklikte geçirilen 20 dakikada 2 milyar tekil vücut hareketi kaydı oluşturulduğunu buldu. Bu, şirketler için yeni bir güçlü data akışı manasına geliyor.
Çevrimiçi güvenlik şirketi HackerOne’ın kurucu ortağı Alex Rice, şirketlerin “metaverse”ü yalnızca çalışanlarına açmadan evvel bile tasarım konusuna ağır vakit harcaması gerektiğini söylüyor.
Rice, “Ofislerdeki suçsuz havadan sudan sohbetleri düşünün. Bu sohbetlerin daima izlenen metaversete gerçekleşmesi mutlaka esaslı sonuçlar doğurur” diyor ve ekliyor:
“Çalışanlar iş arkadaşlarıyla özel ve gayri resmi olduğunu düşündükleri bir sohbette söyledikleri yüzünden ansızın işten çıkarılabilir; zira bu konuşmalar artık kitlesel nezaretin bir modülü haline gelir.”
Immersive Wire isimli teknoloji bülteninin editörü Tom Ffiske, metaversete çalışacağımızı düşünmek için fazla etken olduğu görüşünde.
Ffiske, “Metaverse tartışmalarının önünde hala zorluklar var, tarifi hala sıkıntılı ve tartışmalı. Tabirin tarifi hala eksik ve tartışmalıyken gelecekte metaverse cihanında çalışıp çalışmayacağımızı söylemek hakikaten zor” diyor.
Henüz metaverseün ne olduğu konusunda hiç kimse somut bir şey söyleyemese de, piyasa pahasının hayli yüksek olacağı tarafında kararlı kestirimler var.
McKinsey’e nazaran metaverse’ün piyasa pahası 203’da 5 trilyon doları bulacak.
Benzer biçimde danışmanlık şirketi Gartner, 2026’da dünya nüfusunun en az dörtte birinin günde en az bir saatini metaverse cihanında geçireceğini kestirim ediyor.
Canalys araştırma şirketinin baş analisti Matthew Ball ise bu öngörülere katılmıyor. Ball metaverse projelerinin 2025’e kadar büsbütün kapanmış olacağını düşünüyor.